Giúp thiên nhiên thích nghi với thay đổi

Cách "tiếp cận hệ sinh thái"

Các thợ săn đã phục hồi hàng trăm vùng đất ngập nước ở Bắc Mỹ với sự trợ giúp của © Ducks Unlimited
Các thợ săn đã phục hồi hàng trăm vùng đất ngập nước ở Bắc Mỹ với sự trợ giúp của © Ducks Unlimited

Cách tiếp cận hệ sinh thái thừa nhận rằng thay đổi trong các hệ sinh thái và các loài là một quá trình tự nhiên. Ví dụ, hồ nước có thể bị lấp cạn do phù sa trôi xuống từ các ngọn núi xung quanh. Con người thường biến đổi các hệ sinh thái một cách có chủ ý, ví dụ biến đổi rừng thành đất trồng trọt, hoặc vô ý khi đất nông nghiệp thâm canh bị xói mòn thành hoang mạc hay sa mạc. Một số tác động của con người đã vô tình thúc đẩy nhanh các quá trình tự nhiên, ví dụ như biến đổi khí hậu. Đôi khi tác động của con người đến hệ sinh thái có thể được làm giảm đi khá dễ dàng nếu những người đang khai thác thiên nhiên chịu hành động. Đó là khi thợ câu cá yêu cầu xây dựng bậc thang cho cá di cư tại các đập thủy điện hay người săn chim góp phần phục hồi các vùng đất ngập nước. Tổn hại đến thiên nhiên có thể được sửa chửa nhanh chóng nếu kỹ năng tại chổ được hỗ trợ bởi kiến thức chung và cộng đồng địa phương được hướng dẫn và tài trợ.

Sự thích nghi của các loài hoang dã

Vùng sinh sản của Nhạn bụng trắng đang di chuyển về phương bắc © Gallinago_media/Shutterstock
Vùng sinh sản của Nhạn bụng trắng đang di chuyển về phương bắc © Gallinago_media/Shutterstock

Tốc độ thay đổi của hệ sinh thái được thể hiện bởi các loài sinh vật sống trong hệ. Bên ngoài vùng nhiệt đới, hoa nở và côn trùng sinh sôi sớm hơn khi nhiệt độ gia tăng. Trong vùng nhiệt đới, thay đổi của lượng mưa gây ra những tác động đến thảm thực vật. Cả hai xu hướng đó đều có thể thấy được trong thời điểm và quá trình di cư của chim, ví dụ khu vực sinh sản của một số loài chim đang dịch chuyển rõ ràng lên phía bắc. Một số loài ít có khả năng di chuyển đôi khi cũng có thể thích nghi tốt, nhưng thường thì chúng không thể phát tán nhanh đến nơi ở mới, đặc biệt là khi chúng bị giới hạn bởi các vực nước hoặc đang sống cô lập trên các ngọn núi. Mọi cá thể sinh vật đều cần thức ăn và có thể bị sinh vật khác ăn, do vây sự mất đi của một loài sẽ ảnh hưởng đến các loài khác cùng sống trong một hệ sinh thái. Mọi người cần nhận thức những thay đổi đang diễn ra trên hành tinh và ý nghĩa của các thay đổi đó đến họ và gia đình họ. Trường học hay nơi làm việc của các bạn có phải là trung tâm lưu trữ các thông tin đó không?

Thích nghi của con người

Bò thích nghi với sống trong rừng ở Columbia © April DeBord/Shutterstock
Bò thích nghi với sống trong rừng ở Columbia © April DeBord/Shutterstock

Ngay cả cư dân đô thị cũng phụ thuộc vào hệ sinh thái cho nhu cầu thức ăn, nước uống và không khí, do vậy thay đổi trong hệ sinh thái sẽ ảnh hưởng đến tất cả chúng ta. Nông dân cần có thời tiết ôn hòa để có thể trồng trọt. Đối với việc chăn thả gia súc, đồng cỏ có thể phát triển trong biên độ môi trường khá rộng, từ nơi thấp ẩm đến vùng đồi cao khô. Ngoài ra còn có thể dự trữ cỏ khô phòng khi thời tiết không thuận lợi. Tuy vậy, khô hạn kéo dài sẽ gây ra nhiều bất lợi cho cả trồng trọt lẫn chăn thả gia súc, và cho việc bảo vệ rừng khỏi bị cháy. May thay, việc trồng rừng có thể giúp duy trì độ ẩm đất và tích trữ carbon, và nếu chúng ta ăn ít thịt thì sẽ giúp giảm phát thảy khí gây hiệu ứng nhà kính từ chăn nuôi gia súc. Tuy vậy việc tiêu thụ thịt có thể được xem là hình thức sử dụng bền vững ở những nơi không thích hợp cho trồng trọt. Kinh doanh săn bắn thú hoang có thể mang lại lợi ích kinh tế cao hơn ngành chăn nuôi tại một số vùng ở Châu Phi nơi có chi phí phòng dịch cho vật nuôi rất cao. Sự phong phú của thiên nhiên giúp gia tăng khả năng chống chịu trong sinh kế của người dân địa phương khi khí hậu thay đổi. Duy trì tri thức bản địa có tầm quan trọng to lớn trong việc quản trị sự phong phú của thiên nhiên. Các nguồn tri thức bản địa này thường mai một do bởi đất đai đã bị chuyển đổi thành những cổ máy sản xuất nông nghiệp.